Szanowni Rodzice
Z powodu trudnej sytuacji spowodowanej epidemią koronawirusa i zawieszenia zajęć w placówkach oświatowych nasza terapia logopedyczna nie może być kontynuowana w przedszkolu.
Dlatego chciałam przedstawić Państwu różne propozycje ćwiczeń, które można wykonać w domu.
Jestem także do Państwa dyspozycji poprzez kontakt na poczcie internetowej
W godzinach od 8.00-13.30 w poniedziałki, wtorki, środy i czwartki.
Proszę pisać wiadomości, zadawać pytania. Dołożę wszelkich starań, by odpowiedzieć Państwu na wszystkie wątpliwości i nawiązać konstruktywny kontakt.
Bardzo proszę o utrwalania materiałów, które dzieci mają w swoich zeszytach oraz korzystanie z prezentowanych na stronie przedszkola (zakładka grupy).
Dzieci z opóźnionym rozwojem mowy
OGÓLNE WSKAZÓWKI I PRZYKŁADY AKTYWNOŚCI, KTÓRE W NATURALNY SPOSÓB WSPOMAGAJĄ ROZWÓJ MOWY DZIECKA.
Wykorzystuj każdą okazję żeby prowokować dziecko do mówienia. Wyrażenia dźwiękonaśladowcze są bardzo ważnym etapem w rozwoju mowy! W trakcie ich wypowiadania dziecko utrwala sobie głoski oraz uczy się łączyć sylaby, np. be be, pa pa.
Jeśli dziecko ma trudności z wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi – zacznij od tych, które zbudowane są z samogłosek (aaaa, iiiiii, uuuuu, ooooo). Można nimi nazwać emocje, odgłosy zwierzątek i otoczenia. Później przejdź do wyrażeń zawierających spółgłoski, które pojawiają się w mowie dziecka najwcześniej – p, b, m (pa, ba, ma). Z czasem można zacząć łączyć sylaby (pa pa, mama).
Kiedy dziecko nazywa jakiś przedmiot „po swojemu” lub komunikuje się niewerbalnie (przy pomocy gestu) – nazwij głośno przedmiot lub czynność, o którą mu chodzi.
Ucz dziecko koncentrowania wzroku na rozmówcy.
Patrz na dziecko kiedy do niego mówisz oraz kiedy oczekujesz od niego odpowiedzi.
Pokazuj dziecku różne przedmioty i nazywaj je.
Powinny to być przedmioty codziennego użytku, z którymi dziecko często ma kontakt, np. zabawki, jedzenie, ubrania.
Oglądajcie wspólnie obrazki.
Opowiadaj dziecku co się na nich znajduje, wskazuj na różne przedmioty, opisuj je, nazywaj. Prowokuj także dziecko do mówienia poprzez proste pytania: Gdzie jest miś? Kto to? Jaki ma kolor? Jest smutny, czy wesoły? Mały czy duży? Itp.
Zadawaj dziecku krótkie proste pytania prowokujące do mówienia.
Jeśli dziecko nie zna odpowiedzi, można mu podpowiedzieć i nazwać przedmiot lub czynność. Nigdy jednak nie należy od razu odpowiadać za dziecko. Trzeba dać mu szansę, aby się zastanowiło i spokojnie odpowiedziało.
Zachęcaj dziecko do udziału w codziennych czynnościach. Opowiadaj o tym, co robicie.
Mama je jabłko. Jabłko jest czerwone i słodkie. Zobacz.
Teraz założymy sweter. Sweter jest zielony i miękki. Ma guziki.
To jest dom. Dom jest duży. Ma okna.
Umyj zęby. Gdzie masz zęby? Pokaż.
Ważne żeby zdania nie były zbyt skomplikowane, a słownictwo bliskie dziecku.
Nazywaj emocje:
Podczas czytania, oglądania obrazków, czy sytuacji z życia codziennego warto nazywać emocje.
np. Mama jest wesoła. Śmieje się.
Dziewczynka jest smutna. Płacze.
Wzmacniaj osiągnięcia dziecka poprzez pochwałę oraz powtórzenie wypowiedzianego przez nie słowa.
Czytaj dziecku.
Warto poświęcić choćby 15-30 min dziennie na przeczytanie dziecku bajeczki. To nie tylko rozwija wyobraźnię, lecz także poszerza zasób słownictwa, uczy koncentracji uwagi i daje dziecku poczucie bliskości.
Dbaj o poprawność swoich wypowiedzi. Pamiętaj, że dziecko naśladuje właśnie Ciebie!
Nie posługuj się językiem dziecka. Nie spieszczaj nadmiernie form. Nie nazywaj przedmiotów, czynności lub osób w taki sam sposób jak dziecko.
Wykonujcie zabawy rytmiczno-ruchowe.
Przykłady:
Rodzic wystukuje rytm (np. na tamburynie, bębenku, klaszcząc w dłonie). Dziecko porusza się zgodnie z rytmem. Głośne i wolne stukanie (idzie niedźwiedź) – dziecko idzie powoli, mocno stawiając nóżki na podłodze; cichsze, ale szybkie stukanie – dziecko porusza się lekko i szybko (idzie mały miś).
Śpiewanie piosenki i jednoczesne pokazywanie:
Głowa – ramiona – kolana – pięty
Głowa – ramiona – kolana – pięty
Głowa – ramiona – kolana – pięty
Oczy – uszy – usta – nos.
Ucz dziecko piosenek, wierszyków i wyliczanek.
Piosenki, wierszyki i wyliczanki rymują się, a dzięki swej melodyjności są łatwe do przyswojenia. Zacznij od krótkich, nawet dwuwersowych form, by z czasem przechodzić do dłuższych.
Zachęcaj do rysowania.
Komentuj co robi, opowiadaj o tym co widzisz na obrazku. Zadawaj pytania.
Można także łączyć rymowanki z rysowaniem:
np.
To prostokąt i dwa koła
Z przodu kwadrat, z tyłu rura
Warczy, prycha i już wiecie
Że to AUTO ma być przecież!
W czasie zabawy wcielajcie się w różne role.
Zabawy tematyczne (np. w kucharza, czy sklep) nie tylko rozwijają wyobraźnię, lecz także uczą naprzemienności ról, zasad zachowania w określonych sytuacjach komunikacyjnych oraz poszerzają zasób słownictwa dziecka.
Kontroluj, czy dziecko rozumie Twoje polecenia.
Polecenia powinny być proste i dotyczyć czynności lub przedmiotów, które są dziecku bliskie.
Daj misia. (Kiedy o to prosimy nie wskazujemy palcem na misia!)
Pokaż oko.
Przynieś buty.
Połóż piłkę na krześle.
Nie wyręczaj dziecka w mówieniu. Nie przerywaj mu.
Jeśli ma trudność z wypowiedzeniem wyrazu, pozwól mu spokojnie dokończyć, po czym powiedz ten wyraz jeszcze raz – poprawnie.
Nie śmiej się z jego wypowiedzi. Nie krzycz, jeśli jest niezrozumiała. Nie uciszaj.
To może wywołać zniechęcenie do mówienia.
Nie poprawiaj uporczywie każdego słowa i każdej niegramatycznej wypowiedzi dziecka.
Ważne, aby dziecko miało kontakt z innymi dziećmi i dorosłymi – to wzmocni w nim potrzebę komunikowania się.
Nie wymagaj od dziecka, aby wymawiało głoski, na które rozwojowo nie jest jeszcze gotowe.
Kilka słów o dykcji….
Nienaganna dykcja, czyli sposób poprawnego wymawiania wyrazów, jest czymś niezwykle pożądanym. Wysławianie się piękną polszczyzną budzi podziw i szacunek, a nawet zazdrość. Wyrazista mowa jest również nieodzownym elementem niektórych zawodów, jak np. aktor, prezenter radiowy lub telewizyjny, lektor, czy logopeda. Prawie każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko wypowiadało się perfekcyjnie. Dobra dykcja nie jest jednak czymś, co przychodzi łatwo. Aby osiągnąć sukces potrzeba połączenia wiedzy i motywacji, a także wysiłku i dużej wytrwałości. Znaczenie ma również systematyczna praca.
Jak należy rozpocząć przygodę z treningiem dykcji? Przede wszystkim sprawdź, czy Twoje dziecko nie ma wady wymowy. W takim przypadku ćwiczenia powinny odbywać się pod kontrolą specjalisty. Jeśli wszystko jest w porządku, zacznij od pracy nad usprawnieniem motoryki narządów artykulacyjnych, czyli od „ćwiczeń buzi i języka”. Wykonuj je razem z dzieckiem przed lustrem. Aby urozmaicić ten proces, możesz obudować je historią (tzw. „bajeczka logopedyczna”) lub wprowadzić je jako element gry, np. planszowej – po każdym rzucie kostką wykonujemy jedno ćwiczenie:
• buziaki (cmokanie),
• machanie językiem na boki,
• unoszenie języka do nosa,
• opuszczanie języka na brodę,
• wodzenie czubkiem języka po podniebieniu – tzw. „malowanie sufitu”,
• liczenie zębów czubkiem języka,
• czyszczenie wewnętrznej strony górnych i dolnych zębów czubkiem języka,
• oblizywanie warg,
• wykonywanie na zmianę uśmiechów i dzióbków,
• wypychanie policzków czubkiem języka,
• kląskanie,
• zwieranie i rozwieranie warg (przy zamkniętych zębach) – tzw. „rybka”,
• nadymanie policzków,
• przepychanie powietrza z jednego policzka do drugiego,
• ziewanie,
• głośne przełykanie śliny,
• przenoszenie słomką papierowych elementów (np. listków na planszę z drzewem),
• czesanie warg zębami,
• dmuchanie na watkę, zdmuchiwanie świeczki (wdech nosem, wydech ustami),
• powtarzanie samogłosek.
Po rozgrzaniu narządów mowy możesz przejść do ćwiczenia konkretnych głosek, np. głoski [p]. Początkowo w izolacji: ppppppppppppp (nie pypypypypypypy), następnie w logotomach: pa, pe, py, po, pu, pą, pę, apa, opo, upu, epe, ipy, opą, epę, ap, op, ep, up, ip, yp; wyrazach (np. pech, pole, mapa, słup, itd.), logotomach z podwojoną spółgłoską: ap-pa, ep-pe, ip-py, up-pu, op-po, pap-pa, pyp-py, pep-pe, pup-pu, pop-po. Takie powtarzanie również nie musi być nudne. Przygotuj obrazek pieska i wycięte z papieru kości, na których odwrocie zapiszesz logotomy oraz wyrazy. Dziecko po prawidłowym wypowiedzeniu karmi pieska.
Zwiększając inwentarz ćwiczonych głosek, możesz wprowadzać trudniejsze zbitki wyrazowe oraz wyrazy (np. po przećwiczeniu głosek: [p], [b], [t] oraz [d], zacznij trenować połączenia takie jak: pta, pto, pte pty, ptu, pta-tpa, pto-tpo, itd.).
Ucz się razem z dzieckiem i recytuj wierszyki z przerabianymi głoskami – na rynku znajduje się wiele pomocy z rymowankami logopedycznymi dostosowanymi do wieku dziecka.
Jeśli Twoje dziecko świetnie już sobie radzi z powyższymi zadaniami, wprowadź powtarzanie łamańców językowych. W języku polskim mamy ich dość dużo. Niektóre z nich są naprawdę zabawne. Spróbuj zachęcić dziecko do narysowania sytuacji z ćwiczonego łamańca.
Dla starszych dzieci z poprawną wymową podaję przykłady wprawek dykcyjnych do ćwiczenia w wolnej chwili.
Pomysły zaczerpnęłam z książki pt „Łamańce z dedykacją czyli makaka ma Kama” Bogumiły Toczyskiej.
Miłej zabawy😊
MAKAKA MA KAMA
DAMA KAMAMAKAKA MA
DAMADUMA:MAKU KAKADU
MAKAKA MAKU KAKADU DA!
Wyjaśnienie😊 Kama jest dama. Kama ma małpę makaka. Ma też i papugę kakadu. Kama zastanawia się czym nakarmić kakadu. Kama wpada na pomysł, żeby nakarmić kakadu makiem. Mak należy do makaka.
TAKA PLOTKA TO BLOTKA TAKA BŁOTKA DO BŁOTKA
WUJEK MA WÓJTA WÓZ – NAWÓZ SWYCH KÓZ WUJ WIÓZŁ
TAKA MASA BASA ŻE POPUSZCZAĆ PASA
SKALAŁ SZCZUR BÓR RAZ-
SZCZUR W KALAMBUR WLAZŁ-
SIEDŹŻE SZCZURZE W KALAMBURZE!
SZCZUR NA MUR I JUŻ PO SZCZURZE-
WPADŁ SZCZUR W BÓR PO PAS!
KURA BIAŁA PIAŁA – KACZKA CZKAWKE MIAŁA
WYKLASKAŁA KLIKA KLAKA TĘ AKTORKE BYLE JAKĄ
TEN DYMEK WYDMUCHAŁ TYMEK
IZDEBKA Z LIPKI W IZDEBCE SZYBKI
KLEPKA W KOLEPCE TAKŻE JEST Z LIPKI
KOLONIA POLONII W BOLONII
WYSTAWA Z KOBLENCJI W ALENCJI
Logotomy - należy wyraźnie różnicować. Zwróćmy uwagę na wymowę głoski [j] i [i]
Ńja- nia ńje – nie ńji – ni ńjo – nio ńju – niu ńją- nią
Ancja encje yncji incji oncjo uncju oncją
TE TWOJE BLAGI TO ISTNE PLAGI!
Pla- bla ple- ble pli- bli plo-blo plu-blu pla- blą
POWSTAŁY Z WYDM WIDMAW WIDM ZWAŁY WPADŁ RYDWAN
Dma-dwa dme-dwe dmy -dwy dmi – dwi dmo- dwo dmu – dwu
NIANIA ANI DANIE Z BANI NIESIE W DANI PANI MANI
Nia – da nie – de ni- dy nio-do niu -du nią – dą
TAKIE BUTY W DOMU TOMA
Ta-ma- da te-me-de ty-my -dy to-mo-do tu-mu-du
Mam nadzieję że propozycje spodobają się dzieciom i rodzicom.
Kolejne propozycje już wkrótce😊
Zachęcam do korzystania z profesjonalnych darmowych programów na stronie Mtalent lub Mimowa. Doskonale posłużą do pracy terapeutycznej w domu i utrwalania zdobytych umiejętności w atrakcyjnej dla dzieci formie i w dogodnym dla Państwa czasie.
